Kışın kar ve tipi nedeniyle ulaşım imkanının önemli ölçüde aksadığı Doğu da eşekli kızaklar köylülerin günlük hayatında vazgeçilmez bir öneme sahip. Özellikle dağ köylerinde vatandaşlar yüklerini eşekli kızakla taşıyor. Yolların kar ve tipi ile kapandığı zamanlarda ise doğum hastaları başta olmak üzere diğer acil hastalar da eşekli kızaklarla ilçe merkezine ya da ana yola kadar taşınıyor. Kendileri için eşeğin ve yük taşımacılıkta kullanılan kızağın büyük önem taşıdığını dile getiren köylüler ise “Eşekli kızaklar kışın vazgeçilmez varlıklarımızdan birisini oluşturuyor. Ağıldaki hayvanlarımıza ot, saman taşıyoruz. Yolumuz kapanınca hastalarımızı bu eşekli kızaklarla ana yola kadar getiriyoruz. Kışın bir eşekli kızağı son model Mercedes değişmeyiz. Çünkü eşekli kızaklar burada elimiz ayağımız, her şeyimiz.” diye konuştular. Özellikle Varto ilçesi ve Üçevler köy grubunda kullanılan kızakların köylüler tarafından kış aylarında vazgeçilmez olduğu görülürken vatandaşlar eşekli kızaklarla araçların gidemediği karlı, çamurlu yollarda rahatlıkla yolculuk yaptıklarını ifade ettiler. Kışın aşırı kar ve buzlanmadan dolayı köy içerisinde yürümenin imkansız hale geldiği zamanlarda eşekli kızaklarla büyük rahatlık yaşadıklarını anlatan köy halkı, “Yazın ne eşeklerimiz ne de eşekli kızaklarımız bir işe yarıyor. Ancak kışın eşekli kızaklar can simidimiz oluyor. Bütün taşıma işlerinde eşekli kızaklarla büyük bir rahatlık yaşıyoruz. Bu nedenle kışın eşeklerimiz altından daha değerli oluyor köylerimizde” şeklinde konuştular.
Muş Ovası Gazetesi