10. Avrupa Aşı Haftası vesilesiyle aşı, aşının etkileri ve aşı yoluyla hastalıkların engellenmesi konuları hakkında açıklama yapan Muş Halk Sağlığı Müdürü Dr. Serdal Türkoğlu, Her Şeyin Başı Sağlık, Sağlığın Başı Aşı diyerek başladığı açıklamasında: Aşı Nedir? İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri v.b. mikropların hastalık yapma karakterlerinden arındırılarak ya da bazı mikropların salgıladığı zehirlerin (toksinler) etkilerinin ortadan kaldırılarak, geliştirilen biyolojik maddelere AŞI denir.
Aşı Nasıl Etki Eder? Aşılar, belirli bir hastalığa yakalanmadan önce kişilere ulaşıp onların bağışıklanmalarını sağlamak amacıyla verilir. Vücutta savunma mekanizmasını uyararak, hastalık etkenini tanıyan ve bu etkenle karşılaşıldığında onu yakalayıp yok eden koruyucu maddelerin (antikorlar) oluşmasını sağlarlar. Bu şekilde aşılanan kişi aşılandığı hastalıklara karşı bağışık yani dirençli olur. Oluşan direnç genellikle ömür boyu vücutta kalır ve hastalık etkeni ile karşılaşınca onu etkisiz kılmak için savaşır. Aşılar hangi hastalıklardan korur? DaBT (karma aşı) difteri, boğmaca ve tetanozdan, Polio aşısı çocuk felcinden, Hep-B aşısı Hepatit Bye bağlı B tipi sarılık, siroz ve karaciğer kanserinden, Hib aşısı H. influenza tip bye bağlı menenjit, zatürre ve orta kulak iltihaplarından, BCG aşısı veremden, KKK (Kızamık-kabakulak-kızamıkçık ) aşısı kızamığa bağlı zatürree, orta kulak iltihabı ve SSPE (subakut sklerozan panensefalit) hastalığından, doğumsal kızamıkçık sendromu ve kabakulaktan, Konjuge Pnömokok aşısı ise zatürree, beyin iltihabı ve kan zehirlenmesinden, Hep-A aşısı Hepatit-A ya bağlı Atipi sarılıktan,Suçiçeği aşısı suçiçeği hastalığından ve yıllar sonra ona bağlı olarak gelişen Zonadan korur. Başkalarının ve kendi sağlığınız için aşılanın dedi. Türkoğlu, aşıların güvenirliliğine değindi Türkoğlu açıklamasının devamında aşıların güvenirliliğine dikkat çekti. Türkoğlu açıklamasında: Ülkemizde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından önerilen ve onaylanan GMP (İyi Üretim Prosedürleri) kurallarına uygun üretilmiş ve uluslararası referans laboratuarlarında test edilmiş aşılardır. Ayrıca, kullanılacak aşılar teslim Ulusal Referans Laboratuarlarımızda da test edilmekte ve uygun olduğu kanıtlanan aşıların kabulü yapılmaktadır. Takvime Yeni Eklenen Aşılar Nelerdir? Aşı ile koruma sağlanan hastalık sayısı 11`e yükselmiştir.
Çocukluk dönemi aşı takvimine 2012 yılında hepatit A aşısının 1. Mart 2011`den itibaren doğanlara uygulanmak üzere ve 2013 yılında da suçiçeği aşısının 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren doğanlara uygulanmak üzere takvime eklenmesiyle, aşısı yapılan hastalık sayısı 13`e yükselmiştir. Aşının Zamanında Yapılması Önemli midir? Aşıların zamanında ve uygun aralıklarla uygulanması çok önemlidir. Aşı Yapılmazsa Ne Olur? Aşı ile önlenebilir hastalıkların sıklığı artar.
Aşılanarak bağışık hale gelmiş bireylerin oluşturduğu toplumlar, hastalıkların yayılmasına karşı direnç gösterirler. Bu yolla henüz aşılanmamış, aşılanmaya engel oluşturan bir hastalığı olanlar da korunmuş olur. Kimler Aşılanmalıdır? Bütün çocuklar doğar doğmaz takvime uygun bir şekilde aşılanmaya başlanmalıdır. Her genç yetişkin ve yaşlı kimse bağışıklamadan yararlanmalıdır. Bu nedenle sadece çocuklar değil bağışık olmayan tüm yetişkinler yaşlarına uygun olarak tetanoz, difteri, grip, pnömokok hastalıklarına karşı aşılanmalıdır.
Bazı hastalıklar için risk grubunda kabul edilen erişkinler de sağlık kuruluşlarına başvurarak yapılması gereken aşılar konusunda bilgi edinmeli ve aşılanmalıdır. Hastalıklar açısından riskli ülkelere seyahat edecekler ise bölgenin özelliğine göre gerekli aşıları yaptırmalıdırlar. Ülkemizde yaşlı nüfusun giderek artmasıyla, kronik hastalıklarda da(kalp, akciğer, böbrek hastalıkları, şeker vb) buna bağlı bir artış meydana gelmekte olup bu durum erişkin bağışıklamasının giderek daha da ön plana çıkmasına neden olmaktadır ifadelerini kullandı. Aşı takviminde yer alan aşılar ücretsiz uygulanmakta Türkoğlu konuşmasının devamında aşıların uygulanma yerleri ve ücretleri konusunda bilgilendirme yaptı. Türkoğlu: Aşı uygulamaları, aile sağlığı merkezlerinde ve hastanelerde yapılmaktadır. Aşı takviminde yer alan aşılar Sağlık Bakanlığı kurum ve kuruluşlarında ücretsiz olarak uygulanmaktadır. Grip aşısı, polisakkarit pnömokok aşısı ve Hepatit A aşısı SUT (Sağlık Uygulama Tebliği)`da belirtilen risk gruplarına göre sosyal güvenlik kurumları tarafından ödenmektedir Aşılama ile ulaşılan başarılar nelerdir?
Çiçek hastalığı 1977 yılından İtibaren tamamen yok edilmiştir. Poliomiyelit (çocuk felci) hastalığına karşı dünya genelinde yaygın aşılama çalışmaları yapılmış ve hastalık yok edilme aşamasına getirilmiştir. Ülkemizde son polio vakası 26 Kasım 1998 tarihinde görülmüştür. Matemal Neonatal Tetanoz (MNT) Eliminasyonu Programı, 1994 yılında başlatılmış; Nisan 2009`da Türkiye`nin, yenidoğan tetanozu elimine etmiş ülkeler arasına girdiği belgelenmiştir. Yüksek rutin aşılama oranları ile kızamık vaka sayılarında çok büyük düşüşler kaydedilmiştir.
2008- 2012 yıllarında görülen az sayıdaki vakaların tamamı yurt dışı kaynaklı veya yurt dışı kaynaklı vaka ile ilişkili vakalardır. Aşılı Çocuk, Sağlıklı Çocuk ve Aşılanın, Önleyin, Korunun açıklamalarıyla konuşmasını noktaladı.
Muş Ovası Gazetesi
