Yaylalarda hayvancılık faaliyetlerini yürüten vatandaşlar, koyunlarının yünlerini kırptıktan sonra çuvallara istifleyip aracılar vasıtasıyla yüncülere satıyorlar. Yünün cinsine ve bakım durumuna göre fiyatı değişirken yaylacılar yünlerini ortalama 2,5 ila 3 liradan satıyorlar.
Yayla imecesi olan koyun kırpma işlemiyle biriken yünlere vatandaşlar doğal olduğu gerekçesiyle büyük ilgi gösteriyor. İlimize özellikle Üçevler tarafındaki köy ve yaylalardan, Kurtik yaylalarından ve Varto tarafından gelen yünler yüncüler tarafından depolandıktan sonra toptan veya perakende olarak satışa sunuluyor. İlimize çevre illerden ise özellikle Bingöl tarafından yüklü miktarda yün geliyor. Bingöl Karlıova tarafından gelen yünlerin yanı sıra Tunceli, Munzur yaylaları, Erzincan, Iğdır gibi bölgelerden de yün geliyor. 6 ve 7. ayda devam eden bu yün ticareti aynı zamanda büyük bir zahmet gerektiriyor. Yünler yaylalardan toplandıktan sonra araçlara yüklenerek alıcılara ulaştırılıyor.
Alıcıların siparişlerine göre toplanan yünlerin yarattığı en büyük sıkıntı nemlenme. Yünler istiflenmeden önce mutlaka nemli olup olmadığı konusunda kontrol ediliyor. Aksi takdirde yünde bozulma ve ayrı bir koku meydana gelebiliyor. Yüncü Zaza, çeyizlik yün satıyor İlimizde çok uzun yıllardır yün işi yapan ve Yüncü Zaza olarak bilinen Abdurrahman Becerikli, Muş ve çevre illerden almış olduğu yünleri kalite ve temizlik durumlarına göre ayırdıktan sonra istifleyerek satışa sunuyor. 4 nesilden bu yana yün işi yaptıklarını ifade eden Becerikli, yünün kalitesine göre kilo fiyatının belirlendiğini, en iyi yünlerden birinin Iğdır yünü olduğunu ifade etti. Yaylalardan gelen yünleri almaya başlayan Becerikli: Biz 4 nesildir bu yün işiyle uğraşmaktadır. Şu an yaylalardan kırpılan yünler getirilmeye devam ediyor.
6 ve 7. aylarda yün kırpanlar bize yünlerini getiriler. Bizde düğün yapacak olanlara, çeyizlik hazırlayacak olanlara bu yünleri satıyoruz genelde. Bu yünü vatandaşlar gelir alırlar, daha sonra yıkayıp temizledikten sonra yatak, yorgan, yastık yaparlar bunlardan. Kimisi ise seccade yapar hatta bende yaptım birkaç tane. Bunların yanı sıra yünden yapılan kazak ve çoraplarda kışın çok sıcak tutar. Yün bizim özellikle kırsalda yaşayan vatandaşlarımız için çok önemlidir. Tabi ki bu yünden yapılan yatağın, yastık ve yorganın rahatlığı bir başka olur. Ve tamamen doğaldır ifadelerini kullandı. Becerikli konuşmasını şu sözlerle sürdürdü: Bu yünler bize toptan olarak Bingöl´ün Karlıova İlçesi´nden geliyor, Bingöl Şerafettin Dağları´ndaki yaylalardan geliyor, Munzur ve Erzincan tarafından geliyor.
Muş´ta ise Üçevler tarafından çok fazla yün gelir, Varto tarafından gelir. Bu yünleri bize aracılar getiriyor. Onlar gidip hayvan sahiplerinden bu yünleri çuvallara doldurup getiriyorlar. Tabi gelen yünlerin bir kısmı ıslak çıkabiliyor, biz tekrar kurutmak sorunda kalıyoruz. Bazen depolandığı yerde bazen ise yağış nedeniyle yünler ıslanabiliyor. Yünlerin mutlak suretle kurutulması gerekir. 120 bin ton satıyoruz Dede-baba mesleği yüncülükle uğraşan Abdurrahman Becerikli, sezon itibariyle 120 ton civarında yün sattıklarını ifade etti. İl genelinde yüksek miktarda yün satıldığını belirten Becerikli, il merkezinde bu işi en yüklü yapanlardan biri olduğunu ifade etti. Becerikli konuşmasında: Bize kirli ve yıkanmış yün gelir yaylalardan. Bunun yanı sıra taranmış ve ithal yünde bulunur.
Ben yaklaşık 120 ton civarında yün satmaktayım. Düğünlerinde çok olması sebebiyle yüne ciddi bir talep var dedi. Yünün satış fiyatları ile ilgili de açıklama yapan Becerikli: Yün en kötü 2,5 liradan satılır, o da kirli yündür. Yünün fiyatı 5 liraya kadar da çıkar mesela Iğdır yünü şu an 5-5,5 liradan satılıyor. Muş´un yünü biraz cansızdır o nedenle Iğdır yünü kadar satılmıyor. Yıkanmış yünün fiyatı 7 liraya kadar çıkarken taranmış yünü 8 liradan satabiliyoruz. Taranmış yün makineye vurulmuş ve 80 derecede yıkanmış yündür ifadelerini kullandı. Bingöl´den Muş´a yün getiriyorlar Yüncü Zaza´ya uzun yıllardır yün getirdiklerini ifade eden Bülent Kara, alıcıların siparişlerine göre yaylalardan yün topladıklarını belirtti. Daha önce eşeklerle taşınan yünlerin artık araçlara yüklendiğini ve bu şekilde çevre illere ulaştırıldığını ifade eden Kara: Yünleri Bingöl Karlıova tarafından araçlara yükleyip getirdik. Biz yaylaları gezip yün satın alırız.
Tabi buraya getirmeden önce de yün alıcıları bize sipariş veriyor, biz de ona göre istenen türde yün alıyoruz. Yün bazen ıslak olabiliyor. Aldığımızda ıslak halde olabiliyor veya yüksek yerlerde yağış olduğu zaman taşıma esnasında ıslanabiliyor. Bunların tabi ki kurutulmadan depolanmaması gerekir.
Bir araca tonajına göre yükleme yapıyoruz. 6-7 ton civarından yün yükledik her bir araca. Muş´a geldik burada alıcılarımıza yünü satacağız. Her yıl bu aylarda biz yün toplayıp satma işini yapmaktayız şeklinde konuştu.
Muş Ovası Gazetesi