Sadaka farz, nafile bütün yardımlara şamil olduğu için, zekata da sadaka denilmektedir. Fakat sadaka deyince, ilk akla gelen nafile sadakalardır. Sadaka vermekte, dünyevi ve uhrevi pek çok faydalar vardır.
Her iyilik veya yardım sadaka olarak sayılabilir mi?
Yapılan herhangi bir yardım veya iyiliğin sadaka sayılabilmesi için şu üç özelliğin birlikte bulunması gerekmektedir.
1- Allah rızası için yapılmalıdır,
2- Özellikle fakir ve ihtiyacı olan kişilere yapılmalıdır,
3- Karşılıksız olarak yapılmalıdır.
Bu üç şart birlikte gerçekleşmezse verilen şey sadaka olarak değer kazanmaz.
Hz. Peygamber’in sadaka hakkındaki görüşleri nelerdir?
Hz. peygamber sadaka ile ilgili olarak şöyle buyurmuştur: Güneşin doğduğu her yeni günde kişiye, her bir mafsalı için bir sadaka vermesi gerekir. İki kişi arasında adalet yapman bir sadakadır. Kişiye hayvanını yüklerken yardım etmen, bir sadakadır. Güzel söz sadakadır, namaza gitmek üzere attığın her adım, sadakadır. Yoldan rahatsız edici bir şeyi kaldırıp atman, sadakadır. (Buhari, Cihad, 72, 128; Müslim, Müsafirun, 84). Başka bir hadislerinde de, Kardeşine karşı izhar edeceğin tebessümün bir sadakadır. Emr-i bi’l-ma’rufun ve nehy-i ani’l-münkerin sadakadır. Yolunu kaybeden kimseye yolu gösterivermen, sadakadır; gözü sakat kimse için görüvermen, sadakadır (yardımcı olman); yoldan taş, diken, kemik (gibi şeyleri) kaldırıp atman, sadakadır; kovandan kardeşinin kovasına su boşaltman, sadakadır. buyurmuştur (Tirmizi, Birr, 36).
Sadaka vermenin faydaları nelerdir?
1- Sadakalar günahlara keffaret, cehennem ateşine karşı siperdir. Peygamber Efendimiz, bu hususta şöyle buyurmuştur:
Bir hurma ile de olsa sadaka verin. Çünkü o bir hurma, açlığı giderir. Su ateşi söndürdüğü gibi hataları da söndürür, yok eder. Bir hurmanın yarısı ile bile olsa Cehennem ateşinden korunun. Onu da bulamazsanız, tatlı ve güzel söz söyleyin. (Bu da sadaka yerini tutar).
2- Sadakalar kıyamette, sahibini mahşer gününün dehşetinden korur. Peygamberimiz bu hususu şu şekilde belirtmişlerdir:
Kıyamet günü hesap görülünceye kadar, herkes sadakasının gölgesinde olacaktır.
3- Sadakalar Cenab-ı Hakk`ın gazabını da söndürür. Hadiste: Gizli sadaka, aziz ve celil olan Allah Teala`nın gazabını teskin eder buyurulmuştur.
4- Sadakalar bela ve musibetleri de def`ederler. Peygamberimiz:
Sadaka, belaları def`eder buyurmuştur. İnsan, kendisinden bir şeyler isteyen kimseyi boş çevirmemeli, elinden geldiğince ona bir şeyler vermeye çalışmalıdır. Resulüllah Efendimizin şu ikazını hiçbir zaman unutmamalıdır: Sail (dilenci) sadık olup, cidden muhtaç halde ise, onu kovan felah bulmaz.
Hz. İsa (A.S.): İsteyen kimseyi eli boş çeviren eve, bir hafta melekler uğramaz buyurmuştur. Peygamber Efendimiz, bir muhtaca vereceği sadakayı bizzat kendi eliyle verir, araya başka birini vasıta kılmazdı… Sadakanın gizli verilmesi efdaldir.
Nitekim Peygamberimiz: Üç şey iyilik hazinelerindendir. Biri de verdiği sadakayı gizlemektir buyurmuştur. Kur`an`da da sadakalar gizli verilmeğe teşvik edilmiştir: Eğer sadakaları gizler ve gizlice fakirlere verirseniz; işte bu sizin için daha hayırlıdır. (el-Bakara, 271). Sadakayı gizli vermenin en mühim faydası, sadakayı verenin riyadan kurtulmasıdır. Ayrıca, sadaka alanın da şeref ve haysiyeti rencide olmaktan korunmuş olacaktır.
Sadaka kimlere verilmez?
Anne, baba, nine, dede, oğullar, kızlar, bunların çocukları olan torunlar Bunlara zekat, fitre verilmez !
Sadaka kimlere verilir?
Evlenerek başka aileye gitmiş ihtiyaç sahibi kız kardeşlere, ayrılmış oğlan kardeşlere, bunların çocuklarına, yani yeğenlere, amcalara, dayılara, bunların çocuklarına, hala ve teyzelere, kayınvalideye, kayınpedere, damada, geline ve akraba olmayan diğer ihtiyaç sahipleri konu komşuya, ihtiyaç sahibi öğrencilere zekat ve fitre verilmelidir.
Diğer sadakalarda olduğu gibi, verilişte öncelik sıralaması; ihtiyaç sahibi yakın akraba, yoksa uzak akraba, yoksa komşu, yoksa bulunduğunuz yerden başlayarak, ihtiyaç sahibi diğer gruplardır.
Sadaka ne zaman verilir?
Yılda bir kez olmak üzere, dönem olarak Ramazan-ı şerifte verilir. Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek caiz ise de bayram namazından önce verilmiş olması daha çok sevaptır.
Kimler sadaka vermelidir?
Ramazan Bayramına kavuşan ve dinen zengin sayılan her Müslüman kendisi ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için vermelidir.
Sözlükte sadaka ne anlama gelmektedir?
1- İçten bağlılık, sağlam, güçlü dostluk.
2- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.
Muş Manşet Gazetesi
