Varto Sağlık Grup Başkanlığı 1. Nolu sağlık ocağı tarafından Varto Yatılı ilköğretim Bölge Okulu ve Varto Lisesinde düzenledikleri seminerlerle öğrenciler verem hastalığı hakkında bilgilendirildi.
Varto Sağlık Grup Başkanlığı 1. Nolu sağlık ocağı tarafından hazırlanan 62. Verem Savaşı eğitim ve propaganda haftası dolayısı ile başlayan bilgilendirme eğitimleri devam ediyor.
Varto 1. Nolu Sağlık Ocağından Dr. Nimet Alkan, Çevre Sağlık Teknisyeni Mustafa İşboğa’dan oluşan eğitim ekibi görsel eğitim teknikleri kullanılarak Varto Yatılı ilköğretim Bölge Okulu ve Varto Lisesinde öğrenciler verem hastalığı hakkında bilgilendirildi. Varto 1. Nolu Sağlık Ocağı doktoru Dr. Nimet Alkan verdikleri eğitim semineri hakkında şu bilgileri verdi, ““ilk Verem Savaşı Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında başlamıştır. Bu haftanın amacı verem ile ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalığa bütün kesimlerin dikkatinin çekilmesidir. Bu amaçla; Sempozyumlar, konferanslar düzenlenir. Okullarda kompozisyon ve resim yarışmaları yapılır. Hastalıkla ilgili bilgi verilir. Afiş ve broşürler dağıtılır. Yazılı ve görsel basına bilgi verilir” dedi. Varto 1. Nolu Sağlık Ocağı doktoru Dr. Nimet Alkan, Verem hastalığı hakkında öğrencilere yapmış olduğu seminerde şu açıklamaları yaptı, “Tıp teknolojisindeki gelişmelere rağmen hala veremden ölenlerin olduğunu belirtti. Verem hastalığının 1950’li yıllarında Türkiye’nin en korkulu hastalığı olduğunu hatırlatan Alkan “Verem sosyal bir hastalıktır. Günümüzde verem hastalığına karşı çok gelişmiş ilaçlar vardır. Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri tüberküloz mikrobu ile enfektedir. Bu insanların yüzde onu yaşamlarının bir döneminde vereme yakalanacaklardır. Her yıl tahminen 8,9 milyon kişi verem hastalığına yakalanmaktadır. Veremden her yıl 1,6 milyon insan ölmektedir. Bunların çoğu Asya, Afrika ve Latin Amerika’dadır. Eski Sovyetler Birliği Ülkelerinde de ölümler fazladır. Dünyada bir tek etkene bağlı tedavisinin olmasına rağmen en çok ölüme yol açan hastalıktır” dedi. Türkiye’de verem hastalığının durumu ile ilgili olarak bilgiler aktaran Alkan, “2007 Yılında Verem Savaşı Dispanserlerinde kayıtlı 21.663 verem hastası vardır. Yüz bin nüfusta 30.9 hasta olarak hesaplanır. (Hasta sayısı/nüfusX100.000) Bu hastaların %65,1’i erkek, %34,9’u kadındır. Hastaların %73’ünde akciğer tüberkülozu varken, %27’sindde akciğer dışındaki organlar (Lenf bezleri, plevra, kemik, böbrek, beyin) tutulmuştur” dedi. Verem hastalığının etkeni ile ilgili açıklamalarda bulunan Alkan, Veremin etkeni “Mycobacterium tuberculosis” basilidir. Uzun sürede çoğalır, kültürde 2-6 haftada ürer; Oksijenli ortamda yaşayan bir basildir. Özel boyama yöntemi ile boyanabilir. Asit ile boyayı vermediğinden aside dirençli basil (ARB) denilir. Verem basilinin kaynağı hasta insandır. Basil hava yolu ile bulaşır. Balgam tetkikinde ARB pozitif bulunan, kavitesi olan hastalar daha fazla basil saçarlar. Tedavi ile basil sayısı çok kısa sürede azalır. Basil kaynağı ile karşılaşma süresi; Ortamın genişliği ve havalanması bulaşmada önemlidir. Tedavi edilmeyen her hasta yılda 10-15 kişiye hastalığı bulaştırır” şeklinde konuştu. Nimet Alkan verem enfeksiyonu ve hastalığı ile ilgili olarak şunları söyledi: Verem Enfeksiyonu, basilin vücuda girmesinden sonra 8-10 haftada tüberkülin cilt testinin (TCD) pozitifleşmesi ile kendini gösterir. Bu, bir hastalık durumu değildir. Vücutta verem basilinin sessiz durduğu, adeta hapsedildiği bir durumdur. Vücut direnci düşünce basil çoğalarak hastalanmaya yol açabilir. Verem enfeksiyonu olan insanların yaklaşık % 10’unda yaşamlarının bir döneminde verem hastalığı gelişir. Verem hastalığı, klinik bulguların ortaya çıktığı bir durumdur”. Hastalığın belirtileri ve tanısı hakkında da bilgi veren Alkan şunları söyledi: “Genel Belirtiler: Halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, çocuklarda kilo alamama, gece terlemesi. Akciğer yakınmaları: Öksürük, balgam, öksürükle kan tükürme, göğüs-sırt-yan ağrısı, nefes darlığıdır. Gırtlak veremi ses kısıklığı yapabilir. Diğer organları tutan verem hastalığında ilgili organa ait semptomlar olabilir. Üç haftadan uzun süren öksürükte veremden şüphelenmek gerekir. Verem tanısı basilin mikroskopta gösterilmesi ya da kültürde üretilmesi ile konulur. Şüphelenilen her hastadan 3 ayrı balgam tetkiki yapılır. Hastanın semptomları ve röntgen bulguları, hastalıktan şüphelenmeyi sağlar. Semptomlar yavaş gelişir. Akciğer veremi akciğer röntgen filminde bazı belirgin değişikliklere yol açar. Bu değişiklikler, doktorun veremden şüphelenmesine yol açar. Verem tanısında kullanılan deri testi (PPD) vücutta mikrobun olduğunu gösterir. Enfeksiyon olabilir, hastalık olabilir. Bu konudaki değerlendirmeyi doktor yapar. Tüberküloz, bildirimi zorunlu bir hastalıktır. Bir hafta içinde İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilir. Tanı konulan verem hastaları gizlilik kuralları içinde dispanserde kaydedilir. Veremin teşhis ve tedavisi ücretsizdir. Veremin tedavisi standarttır. Bu standart tedavi, hastanede ya da dispanserde aynı şekilde düzenlenir. Tedavide kullanılan ilaçlar verem savaşı dispanserlerinden ücretsiz verilir. Tedavide verilen ilaçların düzenli içilmesi çok büyük önem taşır. Çünkü hastaların bir kısmı tedaviyi terk etmekte ve toplumda basil saçmayı sürdürmektedirler. Hastanın ilaçlarını içtiğinden emin olmak için her doz ilacı bir sağlık personelinin gözetiminde içirtmek en uygun yoldur. Buna doğrudan gözetimli tedavi (DGT) denilir. Tedavinin verem savaşı dispanseri (VSD) yada hastanede başlanması gerekir. Aylık takiplerinin de VSD’de yapılması uygundur. Tedaviyi sonlandırana kadar özenle sürdürmek gerekir. Tedavide ilaçlar eksik yada düzensiz kullanılırsa hastalık iyileşmez. Tam tersine tedavisi güç bir duruma gelir. Buna dirençli tüberküloz denilir. Bazı ilaçlara direnç gelişmesi özellikle çok ilaca dirençli tüberküloz denilen (İzoniyazid ve rifampisin’e direnç gelişen) hastalık bu bakımdan tehlikeli bir durum arz eder. Ülkemizde dirençli verem hastalarının tedavisi eğitim tipi göğüs Hastalıkları Hastanelerinde yapılmaktadır. Verem hastasının aile bireyleri ve diğer temaslıları verem savaşı dispanserinde ücretsiz muayene edilir. Temaslı muayenesi ile hasta olanlar belirlenir ve tedavi edilir. Hasta olmayan fakat verem olma riski taşıyan kişilere koruyucu tedavi verilir. Koruyucu ilaç tedavisi 6 ay süreyle verilir. Bu tedavinin hastalanmayı %90’a varan oranda önlediği bilinmektedir. BCG aşısı da özellikle çocuklarda kanla yayılan ve öldüren verem hastalıklarını önlemede çok etkilidir. Erişkinlerde verem aşısının etkisi daha azdır. Ülkemizde BCG aşısı bir kez yapılır. Aşı doğumdan sonra 2. ayda doğrudan yapılır. Eğer geç kalınırsa, 6 yaşa kadar yapılır fakat bu durumda önce tüberkülin cilt testi yapılması gerekir. Ülkemizde verem savaşı bugün Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) nün önerdiği strateji ile yürütülmektedir” diyerek sözlerini tamamladı. Verilen eğitimde verem hastalığı ile ilgili olarak birçok bilgi edindiklerini belirten öğrenciler ise bundan sonra daha dikkatli olacaklarını söylediler.
Muş Ovası Gazetesi
